ΖΗΤΗΜΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ

 

Αντί Προλόγου

 

Αυτή η συλλογή γεννήθηκε μέσα από μικρά ρήγματα:

στιγμές όπου το προσωπείο γλιστρά, η φωνή σπάει

και η αλήθεια, άβολη κι εκτεθειμένη,

κοιτά για μια στιγμή το φως, σαν ένα άγαλμα γυμνό

σε μία αίθουσα γεμάτη βλέμματα.

 

Τα ποιήματα εδώ είναι σύντομα

γιατί σε έναν κόσμο που φλυαρεί 

η σιωπή όταν τολμήσει να αρθρωθεί

λέει περισσότερα απ’ όσα αντέχουμε.

 

Είναι όλα ζήτημα προοπτικής.

Αν κοιτάξεις από μακριά, όλα μοιάζουν τακτοποιημένα

μα αν πλησιάσεις βλέπεις τις ρωγμές στο γύψο,

τη θολούρα στα βλέμματα,

το χέρι που τρέμει λίγο πριν σε αγγίξει.

 

Εδώ θα βρεις αυτά τα μικρά ρήγματα,

στιγμές που δεν βγήκαν ποτέ στις ειδήσεις

αλλά λένε την αλήθεια

για το τι σημαίνει να προσπαθείς να στέκεσαι όρθιος

όταν όλα γύρω απαιτούν να υποκρίνεσαι.

 

Και πάντα, όπως και στη ζωή,

το θέμα δεν είναι το βλέμμα,

είναι από ποια πλευρά κοιτάς.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ Η ΝΕΑ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΔΡΑΓΟΥΝΗ

«ΖΗΤΗΜΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ»

ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΧΑΡΗ ΤΖΟ ΠΑΤΣΗ

 

Η ποιητική συλλογή «Ζήτημα Προοπτικής» επιχειρεί μία εστίαση σε ό,τι αποσιωπάται: στις αθέατες εντάσεις, τις λεπτές αντιφάσεις και τα ήσυχα ρήγματα κάτω από την επιφάνεια της καθημερινότητας. Τα 142 ποιήματα της συλλογής λειτουργούν σαν στιγμιότυπα εσωτερικού βλέμματος φωτίζοντας τις μικρές ασυνέπειες: εκεί που η συμπεριφορά διαφέρει από την πρόθεση και η σιγουριά από την αλήθεια. Εκεί που η υποκρισία αντιμετωπίζεται ως σχεδόν δομικό χαρακτηριστικό της κοινωνικής συνύπαρξης, ως μία σχεδόν αναπόφευκτη συνθήκη και η ανασφάλεια ως μία πανανθρώπινη υπαρξιακή σταθερά, ως μία υπόγεια δύναμη που καθοδηγεί πολλά από τα πιο «λογικά» πρόσωπά μας.

Ο τίτλος «Ζήτημα Προοπτικής» δεν υποδηλώνει μόνο ότι η πραγματικότητα διαμορφώνεται από τη θέση του παρατηρητή. Υπαινίσσεται και κάτι βαθύτερο: ότι αυτό που φαίνεται «σωστό» ή «κανονικό», ίσως δεν είναι παρά μία εκδοχή - και όχι απαραίτητα η πιο ειλικρινής.

Το ερώτημα που διατρέχει τη συλλογή δεν είναι αν υπάρχει μία και μόνη αλήθεια. Είναι το πώς στεκόμαστε απέναντι στις πολλαπλές μας όψεις και το πόσο χώρο αφήνουμε στην ειλικρίνεια να αναπνεύσει - έστω και για λίγο.

 

Βασιλική Δραγούνη

Πίνακας εξωφύλλου: Τζωρτζίνα Τσισμαλίδου

ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΑΠΟΨΗΣ

 

Γυαλίζει την εικόνα του

ξεκουμπώνει το πίσω μέρος της

γλιστράει μέσα..

Υποθέτω ότι κάποιες ζωές

ήταν γραφτό να είναι τραγικές.

 

Βασιλική Δραγούνη

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ DNA

 

Είναι ένα απλό παιχνίδι:

Η πραγματικότητα προσπαθεί να σε σπάσει

Προσπαθείς να μην σπάσεις

Κάνεις τον χορό του DNA

Θέλεις αυτό

Θέλει εκείνο

Συνήθως κάνεις εκείνο -

αν και μερικές φορές λες

«ε, και τι έγινε;»

και αυτό είναι όλο.

Το επίκεντρο συρρικνώνεται

στο προπατορικό αμάρτημα -

είναι η μαγιά μέσα μας.

 

Βασιλική Δραγούνη

C'EST LA VIE

 

Η μητέρα του είναι ο Σίσυφος,

ο πατέρας του είναι ο Σίσυφος,

το παιδί τους είναι ο Σίσυφος.

Θα το κάνει τατουάζ

στο μέτωπό του

με μακριές πινελιές ιριδίζοντος μελανιού,

με φθορίζοντα μαύρα φώτα,

αναβοσβήνοντα LED,

εναλλασσόμενους ρυθμούς

σε διακριτικό τόνο «άσε με ήσυχο».

Αύριο.

Τώρα γυαλίζει τα δάκρυά του

και ξυπνά από τον ύπνο με προσοχή,

γιατί όπως είπε κάποτε κάποιος που ξέρει:

«c'est la vie».

 

Βασιλική Δραγούνη

Artwork: Sisyphus' Rock Painting by Seero Chan

ΜΑΓΜΑ ΠΟΥ ΚΟΧΛΑΖΕΙ ΕΝΤΟΣ

 

Παραμορφωμένες

ακανόνιστες εικόνες

γρήγορου ρυθμού στροφής

μέσα σε μία βαθμονομημένη

γυροσκοπικά ισορροπημένη

γεωστατική τροχιά.

Διαφανές τοπίο, παράλογο

με ίχνη αισθητικής αντίφασης:

ένας φάρος στην κορυφή του λόφου

φλόγα από ήλιο κι από στάχτη

μάγμα που κοχλάζει εντός

ζεστός πάγος και φωτιά.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΤΕΚΜΗΡΙΑ

 

Αν και τα τεκμήρια είναι πενιχρά,

θα τα κρατήσει.

Ένας συνδετήρας τα χωράει όλα:

ένα γράμμα, μερικές φωτογραφίες

κι ένα μικρό σημείωμα από το ανθοπωλείο..

Το τελευταίο πρωινό

δίπλωσε τα απαλά της φορέματα

και βγήκε έξω από την κόκκινη πόρτα

κουβαλώντας τις άχρωμες ανθοδέσμες της.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΓΑΛΑΤΕΙΑ

 

Όταν το φως του ήλιου σβήνει

το θαλασσινό τοπίο μαλακώνει,

γίνεται πιο απαλή η διαφάνεια

που φώτιζε πριν λίγο τον ορίζοντα.

Η απαλή εκτρεπόμενη ομίχλη του αέρα

άρωμα ευκαλύπτου στο νωχελικό λυκόφως,

στη δροσερή σύνθεση του προσώπου της

σε αλαβάστρινους τόνους χωρίς χρώμα.

Η μέρα κλείνει,

η Γαλάτεια ξεθωριάζει τώρα

στο αιώνιο βράδυ.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΥΡΑΝΟΣ ΕΚΕΙ

 

Στην πρώτη εκδοχή διακρίνεται η σκιά ενός πενθούντος,

τα χέρια του κρατούν ένα ροζάριο

και κινούνται σε μουρμουρητή προσευχή.

 

Ένα χελιδόνι τραγουδά έξω από το παράθυρο

με ανθρώπινη φωνή σε ξένη γλώσσα

κι έπειτα απλώνει τα φτερά του και πετάει μακριά.

 

Μία γυναίκα σταματά μπροστά σε μια βιτρίνα

για να θαυμάσει το είδωλό της.

Σκέφτεται να αγοράσει το κόκκινο φόρεμα που φορά το μανεκέν.

 

Ένα μικρό παιδί ονειρεύεται το μέλλον του:

είναι καλλιτέχνης τσίρκου πάνω σε ένα άγριο λευκό άλογο

που καλπάζει γύρω από έναν φλεγόμενο δακτύλιο.

 

Στην δεύτερη εκδοχή η φιγούρα σηκώνεται και γίνεται ορατή.

Περνώντας από μία κόκκινη βελούδινη κουρτίνα

περιφέρεται από δωμάτιο σε δωμάτιο.

 

Το άλογο σκοντάφτει. Το γρήγορο παιδί κάνει μια τούμπα

και κάθεται ξανά στη σέλα

ανακτώντας την ισορροπία του.

 

Η γυναίκα διασχίζει το δρόμο στη βροχή

συλλογιζόμενη τη λύπη και την κούραση.

Κρατά ένα πακέτο κάτω από το χέρι της.

 

Το χελιδόνι ξέρει ότι η αντανάκλασή του είναι ψεύτικη,

ξέρει ότι δεν υπάρχει ουρανός εκεί,

ξέρει ότι το μικρό παιδί δεν θα του ζητήσει να του τραγουδήσει πάλι.

 

Βασιλική Δραγούνη

Artwork by Thomas Hardcastle

ΜΙΑ ΤΕΧΝΗ ΥΠΟΜΟΝΗΣ

 

Η ζωή είναι μια τέχνη υπομονής:

ένας ηλικιωμένος κάθεται

σε μια καρέκλα στη βεράντα,

ενώ καρέ καρέ η ταινία του χρόνου

καταγράφει την ακινησία του.

 

Αλλά μία πιο προσεκτική ματιά θα δείξει

πόσο ψηλότερα είναι τα αγριόχορτα

στο τελευταίο καρέ από το πρώτο,

πόσο ξεθωριασμένα έχουν γίνει τα ρούχα του

ενώ πρώτα κοιτάζει προς τη μία κατεύθυνση

και μετά προς την άλλη,

πώς, όση ώρα διαβάζει εφημερίδα

το διακριτικό σπίτι στο φόντο

έχει ερειπωθεί τριγύρω του.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

 

ΑΝΟΙΓΜΑ

(Δύο κοράκια συνομιλούν ενώ έχουν χαθεί στο δάσος)

 

ΚΟΡΑΚΙ #1: «Ώστε όλοι απλά συναντιούνται και συζητούν γύρω από διάφορα τραπέζια 

και αυτό το αποκαλούν ζωή;»

ΚΟΡΑΚΙ #2: «Γιατί, εσύ δεν θα το έκανες;»

ΚΟΡΑΚΙ #1: «Ναι, αλλά είναι αυτό αρκετό;»

ΚΟΡΑΚΙ #2: *σιωπή*

 

(Η εικόνα σβήνει)

ΚΛΕΙΣΙΜΟ

 

Βασιλική Δραγούνη

ΤΟ ΚΟΓΚΡΕΣΟ ΤΩΝ ΚΟΛΙΜΠΡΙ

 

Το καθένα ρουφάει με τη σειρά του

τους ζωτικούς χυμούς του άλλου,

μπρος-πίσω

για πολύ καιρό

χτυπώντας τα φτερά τους

μέχρι να κουραστούν και να ταλαντευτούν

και να συμφωνήσουν να διακόψουν

θεωρώντας πως η μέρα

άξιζε τον κόπο.

 

Βασιλική Δραγούνη

Artwork: “Burung Kolibri” (Hummingbird) by Yunizar

ΓΕΥΣΗ ΓΛΥΚΟΠΙΚΡΗ

 

Είδε τους δράκους στον πρωινό άνεμο..

Φίλησε το πικρό τριαντάφυλλο

και στα χείλη της άνθισαν σταγόνες αίμα.

Γεύση γλυκόπικρη.

Το χείλος της λάμπει κόκκινο.

Το δαγκώνει με κοφτερά δόντια.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΟΝΕΙΡΟ

 

Χρυσή, κοβαλτιανή φωτιά,

κάρβουνα αξιών από ερμηνείες μύθων και δόλο.

Φλογίζει τη ζωή με φωτεινή αφοσίωση

ξεπροβάλλοντας μέσα από στάχτες

με κορδέλες μεταμφίεσης να ξεδιπλώνονται

από το ψηλό της πλεονεκτικό σημείο

σε ένα απ’ τα ζενίθ της Γης..

Φυσικά και ήταν όνειρο.

 

Βασιλική Δραγούνη

Artwork: “Dancing in the sun”, Metal Print by Martin Capek

ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

 

Εν αρχή ην ο Λόγος

και ο Λόγος ην προς τον Θεό

και Θεός ην ο Λόγος (Ιωάννης 1:1)

 

Είπε ο Θεός: «Ας δημιουργήσουμε έναν ζωντανό Λόγο»

και δημιούργησε τους ανθρώπους

και οι άνθρωποι ήταν κατ' εικόνα Θεού

 

Και ο Θεός έγραψε μία γραμμή χαράς

και πρόσθεσε μια αντιστικτική νότα θλίψης

και οι άνθρωποι έγιναν στίχος

 

Τότε ο Θεός χρωμάτισε τους ανθρώπους

και τους ομοιοκατάληξε και τους ηχοποίησε

και τα όντα επανέλαβαν πολλές στροφές ζωής

 

Και είπε τότε ο Θεός: «Το ποίημα δεν έχει τελειώσει ακόμα»

και οι άνθρωποι συνέχισαν να αγωνίζονται

μέχρι που συμφιλιώθηκαν με τον Θεό

 

Και ο Θεός είδε τα δημιουργήματά του

και ήταν όλα

πάρα πολύ καλά (Γένεση 1:31)

 

Βασιλική Δραγούνη

ΠΕΦΤΑΣΤΕΡΙΑ

 

Είδαν τον ήλιο να ανατέλλει,

να ανατέλλει στην αλήθεια της ψυχής

και είδαν ότι είμαστε αιώνιοι.

Πεθαίνοντας, είδαν λευκό φως

στο τέλος των ημερών μας,

τη λεπτή σιωπή του θανάτου

απαλή σαν πεταλούδες στα σύννεφα

και είδαν

ότι είμαστε αιώνιοι.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΜΙΑ ΜΑΚΡΙΝΗ ΣΤΑΧΤΗ

 

Ανύψωση από την καθημερινότητα,

επιτάχυνση ψυχής:

ένα ίχνος γκρι,

μια μακρινή στάχτη,

μία θαμπή λάμψη σκόνης

που αρνείται το φως

και στροβιλίζεται στη δική της ροή

καταπραΰνοντας τις λύπες του αύριο.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΜΙΑ ΑΥΡΑ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗΣ

 

Μακάρι το κάθε

ευαίσθητο-ως-σεληνόφως

άτομο σε εξέλιξη

να συνεχίσει να σκορπά

μια αύρα περιπλάνησης

στο ταξίδι του

σε έναν ευγενικό

Παράδεισο.

 

Βασιλική Δραγούνη

Η ΠΕΙΝΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

 

Βράχοι σαν φάλαινα

που αναδύεται, στόμα ανοιχτό -

η πείνα της ιστορίας.

Έτσι, η χώρα ξέρει πώς νιώθει

στο βάθος του εδάφους της

στο βάθος της ύπαρξής της

στους βράχους της, στις πέτρες της

στους γεμάτους σώματα βάλτους της

στα ξασπρισμένα κόκκαλά της..

Ξέρει την ιστορία

ξέρει ότι η αλλαγή 

έρχεται μόνο με την επιβίωση -

πρώτα η επιβίωση

μετά η αλλαγή,

ένα βήμα τη φορά.

 

Και η ιστορία δείχνει την ώρα της

όταν πολλές φορές

τα λόγια και τα χρήματα

μπορούν να επιφέρουν αλλαγή

τόσο εύκολα όσο τα όπλα,

όταν ο χρόνος που περνάει δείχνει

πως ίσως ήρθε η ώρα για να πάμε

σε άλλες κατευθύνσεις

και να κλείσουμε τον κύκλο.

Γιατί πολλοί καμώνονται

πως δεν γνωρίζουν την αλήθεια

αν και στέκεται μπροστά τους.

Γνωρίζουν το ψέμα.

Το ακούν συχνά

καθώς η χώρα καίγεται.

 

Βασιλική Δραγούνη

Artwork: “Maps”, digital artwork by Mario Sanchez Nevado, 2018

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ

 

Μεγάλης κλίμακας συναισθηματικά πειράματα:

Σου λέει κάτι το όνομα Παβλόφ;

Αν πετάξω μακριά ένα ξύλο, θα το φέρεις;

Ποια είναι η μοριακή δομή για την απογοήτευση;

 

Ζήσε στα υπαρξιακά σκουπίδια των ερωτημάτων

με ένα πρόγραμμα τόσο φορτωμένο

που δεν θα χρειαστείς ποτέ ξανά τίποτα φυσιολογικό.

 

Ταινίες για γυναίκες φτιαγμένες από ηλικιωμένους άνδρες:

Επανάληψη, θάνατος του εγώ,

υπερβατικότητα συνυφασμένη με ωμή βία.

 

Θεέ μου, η εγκατάλειψη είναι όμορφη.

Σαν κέρινα φτερά που αιωρούνται σε ένα τοξικό αεράκι.

 

Βασιλική Δραγούνη

Artwork: “Calling Angels” by Jeroen Buitenman, 2024

ΔΙΚΑΙΕΣ

 

Βολιδοσκοπήσεις του καχύποπτου μυαλού..

δεν είναι της αρεσκείας μου

αν και γνωρίζω πως οι ελπίδες και οι φόβοι

μεγαλώνουν από μέσα.

Έτσι, ο μεγεθυντικός φακός είναι εκτεταμένος

για να εστιάσει σε καθορισμένους δείκτες

και σίγουρα οι ενδείξεις είναι δίκαιες.

 

Βασιλική Δραγούνη

Ο ΑΡΗΣ ΜΑΣ ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΞΕΚΑΘΑΡΑ

 

Το φεγγάρι δεν σκοτώνει κανέναν

δεν ασχολείται με τις σκοτεινές ύλες -

ένα φεγγάρι φαίνεται όμορφο

μόνο όταν κάποιο άστρο

φλέγεται βίαια.

Αλλά ο Άρης είναι μια άλλη ιστορία:

το σπαθί του είναι αληθινό,

το αίμα του είναι αληθινό, αν και πορτοκαλί,

ενώ θα ‘πρεπε να ‘ναι κόκκινο του μαρτυρίου.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΕΝΑΣ ΥΠΟΝΟΟΥΜΕΝΟΣ ΤΟΝΟΣ

 

Άφησε να ψιθυρίσει

με περιστασιακή του ομοιοκαταληξία

όλα όσα ήθελες να πεις

στη μακρά διαμάχη με τον χρόνο

αυτές τις φανταστικές λέξεις

που προσπάθησες να βρεις για να τιμήσεις

όλες τις ατελείς στιγμές,

το απατηλό και το ανεξήγητο

που είναι πάντα εκεί,

την αρχή των συνεπειών

στο κούφιο γέλιο του Θεού.

Η πίστη προχωρά

αναζητώντας ένα αμήν

για να ολοκληρωθεί η προσευχή,

έναν ψίθυρο και μόνο

έναν υπονοούμενο τόνο

που καίει την ψυχή -

το κομμάτι σου που είναι ολόκληρο.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΔΕΙΚΤΕΣ

 

Πόσο εύκολα μπορεί να πνιγεί η ψυχή

στην αντανάκλαση της ελπίδας

που λαμπυρίζει μέσα στο μυαλό

χωρίς εκπλήρωση, συνυφασμένη ακόμα

με μια αθετημένη υπόσχεση;

 

Τέτοιοι σκοτεινοί δείκτες στη ζωή μας

αφήνουν μία υπογραφή ως σημάδι.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΕΝΑΣ ΑΠΛΟΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ

 

Χρειάζεται τα κεφαλαία γράμματα

για να τον συγκρατήσουν.

Φοβάται τις γυναίκες στα ποιήματά του.

Θα τις προσέγγιζε, αλλά είναι κακές,

προκλητικά ντυμένες,

με τα μάτια τους στραμμένα πάνω του.

Φτιάχνει σονέτα γι' αυτές,

δεκατέσσερις στίχους τρόμου χωρίς ρίμα

με πολλά σημεία στίξης

ξεκινώντας σχεδόν πάντα με κλισέ σαν φράχτες.

 

Γράφει για τις γυναίκες άξεστα

παραμένοντας απόμακρος

σε έναν ψηλό ποιητικό γκρεμό -

κρύος θαλασσινός αέρας στα μαλλιά του.

Ένας απλός παρατηρητής.

Είναι καινούργιες και παλιές γι' αυτόν, χωρίς ονόματα,

αφού δεν τις γνωρίζει.

 

Βασιλική Δραγούνη

ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΑΣΤΡΙΚΗΣ ΣΚΟΝΗΣ

 

Αυτό το ποίημα απαιτεί

έναν ντετέκτιβ και έναν μάρτυρα.

Αυτό το ποίημα εμφανίζεται ενώπιον του εισαγγελέα

του περιφερειακού δικαστηρίου ποίησης.

Φαίνεται ύποπτο

κι επισύρει ποινή καταδίκης.

Όταν τα μάτια μου γλιστρούν επάνω στις σελίδες

ενός ποιητικού αναλογίου,

αυτό το ποίημα-θύμα

της δικής του θανατοφοβίας

ταρακουνά τον ουρανό

με τα πιεστικά ερωτήματά του

πεθαίνοντας από αυτολύπηση

στο έναστρο φως της λάμψης.

Ω ποίημα, άραγε σε ονειρεύτηκα

ή μήπως ήταν η σκιά σου

εκπέμποντας μαύρους αναστεναγμούς

τραγικούς κι αβάσταχτους;

 

Βασιλική Δραγούνη