ART WEEK
PANORAMA INTERNATIONAL ARTS FESTIVAL 2022
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ
ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ
Δεδομένης
της απελπισίας, της απόγνωσης και του τραύματος που προκαλούνται από τις βίαιες
συγκρούσεις, η αντιπολεμική τέχνη έχει ιστορικά καλλιτεχνική αξία. Γνωστοί
καλλιτέχνες που έχουν δημιουργήσει σημαντικά έργα τέχνης ενάντια στους πολέμους
περιλαμβάνουν τους ζωγράφους Pablo Picasso και Francisco Goya, τον φωτογράφο
Marc Riboud και τον τοιχογράφο Banksy.
Στη
δουλειά τους ποιητές και καλλιτέχνες τεκμηριώνουν τις τραγικές επιπτώσεις του
πολέμου, την τρομακτική επίδρασή του στους αμάχους, το πρόσωπο μιας παράλογης
και αδιανόητης καταστροφής όπως η γενοκτονία, εκεί όπου ο χώρος των λέξεων
γίνεται προβληματικός και η γλώσσα φαίνεται να διαλύεται.
Η
πολεμική ποίηση είναι σιωπηρά, αν όχι ρητά, αντιπολεμική. Αυτό είναι
αναμενόμενο. Η φύση και η κλίμακα της ανθρώπινης σύγκρουσης έχει αλλάξει,
κάνοντας τους ποιητές πολύ πιο πιθανό να τρομοκρατηθούν από τις συνέπειες του
πολέμου παρά να εμπνέονται από πράξεις ατομικής γενναιότητας. Συνδιαλέγεται,
ωστόσο, με τα πολύ μεγάλα ζητήματα της ζωής: ταυτότητα, αθωότητα, ενοχή, πίστη,
θάρρος, συμπόνια, ανθρωπιά, καθήκον, επιθυμία, θάνατο, τον φόβο που γεννιέται
όταν οι πολίτες και τα έθνη αναγκάζονται να πάρουν θέση, να απαντήσουν στις
ερωτήσεις, ποιος είναι ο «καλός» και ποιος είναι ο «κακός» και, τέλος, το πώς
αναρρώνουν οι άνθρωποι από την καταστροφική σύγκρουση του πολέμου, ειδικά αν οι
πατρίδες τους έχουν ερημωθεί..
Στο ποίημα
του «Θεμέλια», ο Πολωνός ποιητής Leopold Staff περιγράφει πώς οι προσπάθειές
του να «χτίσει» κατέρρευσαν, καταλήγοντας: «Τώρα όταν θα χτίσω, θα ξεκινήσω /
Με τον καπνό από την καμινάδα».
Βασιλική Δραγούνη
Artwork by Erasmia Noutsou,
presented during the Panorama International Arts Festival 2022, Greece