ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ
Νέο νερό, παλιά ψάρια, ίδιο ρεύμα
σκελετική εξάπλωση, υπολείμματα
εντόμων
εύθραυστα πόδια και αφυδάτωση
σάρκα σε αποσύνθεση σε επίπεδες οθόνες
-
πάγκος εργασίας για τον έντυπο τύπο
αποθηκευμένος για μελλοντική ανάγνωση.
Η άποψη επιλέγει αυτό που φαίνεται:
πειραματικούς κανόνες, πρωτοπόρους
νόμους
εμπειρική και αμφισβητούμενη απόδειξη
εξουδετέρωση των διακριτών σημάτων
γωνία, διορατικότητα, προοπτική
αντιγραφή και επικόλληση.
Βασιλική Δραγούνη
Η
Βασιλική Δραγούνη διαβάζει απόσπασμα από το διήγημά της "Επιθυμία"
από τη συλλογή διηγημάτων της με τίτλο "Κυρτά Κάτοπτρα" που
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Συμπαντικές Διαδρομές" (Αθήνα 2021).
Ακολουθεί η συνέντευξη της συγγραφέως στο TexnesOnLine:
https://www.texnesonline.gr/2022/02/blog-post_90.html
Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Η αληθινή προοπτική
φαίνεται μέσα απ’ τον φακό μιας χώρας
σε πόλεμο:
μέσα από αιχμηρές σιλουέτες ή
ευκρινείς σκιές
μέσα απ’ την ανατολή που δύει στα μισά
του δρόμου
μέσα από φαντάσματα σκοτεινών έργων
τέχνης
μέσα από τον στεναγμό του ανθρώπινου
φορτίου
μέσα από την απώλεια της δυνατότητας
έξω από το μυαλό και πέρα από την
όραση.
Η αληθινή προοπτική
ληγμένη εγγύηση στο στοιβαγμένο μέλλον,
αυριανή υπόσχεση των εκλεκτών
στους θεούς της απληστίας.
Βασιλική Δραγούνη
ΡΥΘΜΙΚΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
Αυτή η εύθραυστη μοίρα, που άγεται και φέρεται
από την αλλαγή του ρολογιού και από εκείνους τους θεούς
της ελάσσονος και της μείζονος κλίμακας,
από τυφλή δικαιοσύνη, τραγωδίες, μικροπράγματα
και οτιδήποτε άλλο
ικανό για ρυθμική επανάληψη,
σαν μετανοημένη
αναπνέει τώρα τη μετάνοια σε καπνούς θυμιάματος
και υπόσχεται να μην ξαναμαρτήσει -
αν και βαθιά μέσα της γνωρίζει πως θα το επαναλάβει
αφού είναι στη φύση της.
Βασιλική Δραγούνη
ΜΕΤΑ ΤΟ ΑΜΗΝ
Δωμάτιο με θέα και αστική απολέπιση
μέσα απ’ τη γάζα του βλέμματος,
η ζωή
επανακτά ρυθμούς
που δίνουν σταθερότητα.
Μετά το "Αμήν"
κατευθυνόμαστε για ασπιρίνη
ενώ είμαστε ήδη στον παράδεισο,
οι άγγελοι κάνουν ουρά για θεραπεία
και ο Θεός έχει μια παγοκύστη στο
κεφάλι του.
Βασιλική Δραγούνη
ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΜΥΘΟΣ
Έτοιμη η πέτρινη πλάκα, οι υδρορροές
πλημμύρισαν
γύρνα το πεπρωμένο, κάρφωσέ το με το
βλέμμα
χτύπα δυνατά,
στάζει ομάδες αίματος κι ερπετικές
γεννήσεις
κηλίδες σαύρας και αράχνες
ιογενή εξάπλωση θυμάτων, θάνατο.
Αυτός ο φανταστικός αλλά ανθρώπινος
μύθος,
ένας θρύλος που κατασκοπεύει τον
εσωτερικό εαυτό,
κάνει το αίμα σου να ξεχειλίζει από τη
γονιδιακή δεξαμενή
σε υγρά γήινα μέρη όπου μεγαλώνουν
φόβοι.
Αν τολμήσεις να ρίξεις μια ματιά στον
έξω κόσμο
απέραντες δοκοί πλαισιώνουν την
εξέλιξή σου.
Ελπίζω ο πόνος σου να είναι
αλεξίσφαιρος.
Έχεις ήδη υποφέρει αρκετά.
Βασιλική Δραγούνη
στο TexnesOnLine, το e-περιοδικό για όλες τις Τέχνες:
https://www.texnesonline.gr/2022/02/blog-post_90.html
Βασιλική Δραγούνη: "Η συγγραφή είναι ένα ισχυρό μέσο
καλλιτεχνικής έκφρασης"
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου συνήθιζα να γράφω, όμως δεν μοιραζόμουν τα
γραπτά μου – ήταν απλώς και μόνο ο μηχανισμός μου για διώξω την συναισθηματική
φόρτιση από πάνω μου. Τελικά συνειδητοποίησα ότι μπορούσα να τους δώσω φωνή και
να μοιραστώ τις ιστορίες μου με έναν τρόπο που δεν ήξερα πώς να το κάνω αλλιώς.
Θεωρείτε ότι η συγγραφή απελευθερώνει τον εσωτερικό σας κόσμο;
Η συγγραφή είναι ο τρόπος μου για να εκφράσω τον εαυτό μου και αυτό που βιώνω.
Η καταγραφή και η εκτέλεση των σκέψεών μου μπορεί να χρησιμεύσει για να
μετατρέψει το άυλο των συναισθημάτων και των εμπειριών μου σε κάτι περισσότερο.
Χρησιμεύει ως ένας τρόπος για να κάνω τα συναισθήματά μου απτά και αληθινά.
Οι πολύ αξιόλογες σπουδές σας
έχουν επηρεάσει, θεωρείτε, τον τρόπο σκέψης και γραφής σας;
Όπως οι περισσότεροι, έχω σπουδάσει κι εγώ κάποιο αντικείμενο το οποίο δεν ασκώ
ως επάγγελμα, είναι όμως απόλυτα συναφές με την συγγραφική μου ιδιότητα. Οι
σπουδές φιλολογίας και ευρωπαϊκής συγκριτικής λογοτεχνίας με βοήθησαν στο να
δημιουργήσω λόγο και γραφή, αλλά και ως συγγραφέας να περνάω πιο εύκολα τα
μηνύματά μου στον αναγνώστη, βοηθώντας τον να κατανοήσει και να εμβαθύνει. Οι
σπουδές πάντα βοηθούν να αναπτυχθεί η οποιαδήποτε δεξιότητα, αν προϋπάρχει η
κλίση.
Τι μπορεί να αποτελέσει
έμπνευση για εσάς;
Η πιο σημαντική, ίσως και ανεξάντλητη πηγή ιδεών για έναν συγγραφέα αποτελεί
ξεκάθαρα η ίδια η ζωή. Έμπνευση όμως αποτελεί εξίσου και η γνώση ότι υπάρχει
δύναμη στο να πάρεις ένα στυλό και να το βάλεις σε ένα φύλλο, ή στο να
ακουμπήσεις τα δάχτυλά σου σε ένα πληκτρολόγιο και να δημιουργήσεις ζωή, αγάπη,
γέλιο, απώλεια και θαυμαστούς καινούργιους κόσμους, όλα αυτά αποκλειστικά και
μόνο από λέξεις.
Υπήρξε κάποιο γεγονός στη ζωή
σας που νιώσατε την ανάγκη να το μεταφέρετε αυτούσιο στο χαρτί;
Σπάνια μου έχει συμβεί, συνήθως δεν γράφω με εξομολογητική διάθεση. Το γράψιμο
είναι μια ευκαιρία για εμένα να ζήσω τη ζωή κάποιου άλλου. Να ζήσω πράγματα σε
κόσμους που μπορεί να μην υπάρχουν στον δικό μου.
Η επίδραση της λογοτεχνίας στη σύγχρονη κοινωνία είναι αναμφισβήτητη. Η
λογοτεχνία λειτουργεί ως μορφή έκφρασης για κάθε συγγραφέα ξεχωριστά, είναι μια
αντανάκλαση ανθρωπιάς, ένας τρόπος για να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον. Πιστεύω
ότι η λογοτεχνία είναι σημαντική, λόγω του σκοπού της, σε μια κοινωνία που όλο
και περισσότερο αποστασιοποιείται από την ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Σε μια εποχή
σύγχρονων μέσων, όπου οι άνθρωποι πιστεύουν ότι κάθε ερώτηση ή πρόβλημα έχει
γρήγορες απαντήσεις ή λύσεις, η βιβλιογραφία επιβεβαιώνει την πραγματική
πολυπλοκότητα της ανθρώπινης σύγκρουσης, οι λέξεις πυροδοτούν νοήματα,
δημιουργούν συνομιλίες, μοναδικούς κόσμους και νέες προοπτικές.
Υπάρχουν συγκεκριμένες ώρες της ημέρας τις οποίες αφιερώνετε στη συγγραφή;
Κάθε φορά που αποφασίζει
κανείς να αφιερώσει χρόνο για σημαντικές εργασίες, το σύμπαν αρέσκεται στο να
τον δοκιμάζει, κάτι σημαντικό ή μη θα προσπαθήσει να του αποσπάσει την προσοχή.
Τι κάνουμε λοιπόν σε αυτήν την περίπτωση; Διασφαλίζουμε τον χρόνο της γραφής
μας. Επειδή χρειάζομαι απόλυτη ησυχία, γράφω κυρίως τις βραδινές ώρες.
Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου
διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας;
Πράγματι, τα διάφορα gadget της τεχνολογίας και ιδιαίτερα το διαδίκτυο, έχουν
μειώσει την αναζήτηση βιβλίων. Δεν είναι ότι δεν μπορεί να διαβάσει κανείς μέσω
τεχνολογικών συσκευών, έχει απλώς διάφορους περισπασμούς που διαστρεβλώνουν τη
συγκέντρωση της ανάγνωσης. Και ο εγκέφαλος ευδοκιμεί στη συγκέντρωση. Δεν βοηθά
μόνο το βάθος της ανάγνωσης, αλλά βοηθά επίσης το βάθος της σκέψης που
δημιουργεί έξυπνη και ποιοτική επιχειρηματολογία καθώς και δημιουργικές ιδέες.
Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο
άνθρωπο που επιθυμεί ν’ ασχοληθεί με την συγγραφή;
Η συγγραφή είναι ένα ισχυρό μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης. Σου επιτρέπει να
προσθέσεις τόνο και χρώμα στα λόγια σου. Να θυμάσαι ότι μπορείς να αψηφάς
κανόνες όταν γράφεις. Τα στερεότυπα και τα όρια της συνηθισμένης ζωής δεν
υπάρχουν στη γραφή. Να θυμάσαι επίσης ότι δεν χρειάζεται να είσαι καλλιτέχνης ή
ερμηνευτής. Δεν χρειάζεται να εκπλήξεις το κοινό ή να κάνεις τους ανθρώπους να
κλάψουν. Δεν χρειάζεται καν να δείξεις τη δουλειά σου στο φως της δημοσιότητας,
αν δεν αισθανθείς έτοιμος γι’ αυτό. Η πράξη της γραφής είναι από μόνη της
μεταμορφωτική. Είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να εκφράσεις τον εαυτό
σου και τα συναισθήματα που δυσκολεύεσαι να εκφράσεις. Είναι ένας τρόπος να
φωνάζεις τις σκέψεις σου, τα όνειρά σου και τις επιθυμίες σου όταν ξέρεις ότι
κανείς δεν θα άκουγε τη φωνή σου διαφορετικά.
Έχετε πρότυπα ως συγγραφέας; Στα γραπτά σας θα διαπιστώσει ο αναγνώστης
επιρροές από άλλους αγαπημένους σας συγγραφείς;
Αγαπημένοι μου συγγραφείς του φανταστικού είναι ο Stephen King, η Ursula K. Le
Guin, κυρίως όμως, ο Philip K. Dick, ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας που
αρεσκόνταν στο να διαλύει τους δυστοπικούς, φανταστικούς του κόσμους. Είναι
κάτι που βρίσκει απήχηση και στα δικά μου γραπτά, καθώς επίσης και το ότι οι
πρωταγωνιστές των ιστοριών του δεν είναι υπερήρωες με υπερφυσικές ικανότητες,
αλλά καθημερινά, συνηθισμένα ανθρώπινα πλάσματα, αδέξια και γεμάτα ατέλειες.
Πλάσματα τα οποία όμως διαθέτουν το κουράγιο και την αντοχή να παλεύουν για την
επιβίωσή τους μέσα σε περιβάλλοντα τοξικών αποβλήτων, «όπου τα ανδροειδή
ονειρεύονται και ο Θεός παραμονεύει σε ένα μπουκάλι αεροζόλ» (Erik Davis,
Techgnosis).
Τα «Κυρτά Κάτοπτρα» δίνουν ιδιαίτερη έμφαση τόσο στην επίδραση του
περιβάλλοντος στον ψυχισμό του ατόμου, όσο και στον τρόπο με τον οποίο το ίδιο
το άτομο επιδρά στο περιβάλλον του. Απειλητικοί άγνωστοι, ελκυστικές γυναίκες,
σκοτεινά όντα, προβληματικές προσωπικότητες, μα και καθημερινά πρόσωπα με
ψυχολογικά αδιέξοδα και υπαρξιακά ερωτήματα, με κρυφές επιθυμίες και απωθημένα,
κινούνται μέσα σε έναν φαύλο κύκλο, ψυχολογικό και αναπόδραστο. Τρέφονται από
το σκοτάδι του μυαλού και ανά πάσα στιγμή επινοούν ή φονεύουν οι ίδιοι το
περιβάλλον τους, καθώς προσπαθούν απεγνωσμένα και με εσωτερική μανία να
καθρεφτιστούν στο απέναντι πρόσωπό τους. Αυτός ο αντικατοπτρισμός αποτελεί και
το κεντρικό θέμα του βιβλίου, η αντανάκλαση δηλαδή των εσωτερικών συναισθημάτων
των ηρώων σε έναν συμβολικό καθρέφτη μέσα στον οποίον ο ήρωας -ή ο αναγνώστης-
να μπορεί να βλέπει μια εικόνα που ποτέ δεν ξέρει αν θα ήθελε να γνωρίσει.
Υπάρχει κάποια ιστορία στο βιβλίο σας, της οποίας πρωταγωνιστής υπήρξατε
εσείς η ίδια;
Ναι, πρόκειται για το διήγημα «Μια άλλη διάσταση», είχα μια εμπειρία παρόμοια
με της ηρωίδας, στην ίδια ηλικία με την ηρωίδα, με τη διαφορά ότι τελικά εγώ
επέζησα. Το να γράφουμε για τις δικές μας εμπειρίες, το δικό μας τραύμα, ειδικά
μέσα από τα μάτια κάποιου άλλου, μας βοηθά να «ξορκίσουμε» αναμνήσεις, σκέψεις
και συναισθήματα που συνδέονται με το παρελθόν. Μας δίνει την ευκαιρία για
προοπτική. Και τη διάθεση να προχωρήσουμε από εκεί.
Πού ακριβώς στοχεύετε ως
συγγραφέας μέσω του βιβλίου σας αυτού, στην ψυχαγωγία, στον προβληματισμό, στη
διαπαιδαγώγηση του αναγνώστη ή σε κάτι άλλο;
Τα νοήματα όπως και η γνώση που αποκτιέται μέσα από την ανάγνωση της
λογοτεχνίας του φανταστικού παραμένουν νεφελώδη, εκεί όμως εδράζεται και η
δύναμη τους. Ένα βιβλίο φαντασίας, εκτός από μια αναζωογονητική απόδραση από τα
κοινά καθημερινά άγχη σε φανταστικούς, συναρπαστικούς κόσμους, μπορεί να είναι
ένα εργαλείο για κοινωνικό ή συλλογικό προβληματισμό ή ακόμα και ένα μέσο για
να φανταστούμε τι είδους μέλλοντα είναι δυνατά, ποια είναι επιθυμητά, και με
ποιον τρόπο το καθένα θα μπορούσε να βοηθήσει για να εισαγάγουμε το καλύτερο
δυνατό μέλλον στην πραγματικότητα.
Η κρίση αναμφίβολα έχει
επηρεάσει σημαντικά την τέχνη και φυσικά τη λογοτεχνία. Μπορεί σήμερα ένας
συγγραφέας να βιοποριστεί από τα έργα του;
Το γενικότερο οικονομικό κλίμα στην χώρα τα τελευταία χρόνια έφερε μεγάλες
αναταράξεις. Η αγορά βιβλίου, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης σε συνδυασμό με
την μείωση της αγοραστικής ισχύος των καταναλωτών, έχει πληγεί και είναι
λογικό. Παράλληλα, η αδυναμία διοργάνωσης εκδηλώσεων είναι επίσης ένα ιδιαίτερα
επιβαρυντικό στοιχείο. Ταυτόχρονα όμως έχει παρατηρηθεί πως οι καινούριοι
τίτλοι βιβλίων είναι σημαντικά αυξημένοι. Αν και προσωπικά δεν βιοπορίζομαι από
το έργο μου (ούτε και κανείς από τους συγγραφείς που τυγχάνει να γνωρίζω), το
αισιόδοξο μήνυμα είναι πως με τη συγγραφή βιβλίων προάγεται ο πολιτισμός κι
όταν υπάρχει πνευματική δημιουργία βρίσκουμε τον δρόμο μας, τουλάχιστον σε
επίπεδο πολιτισμού.
Είμαι πολύ ευχαριστημένη από τη συνεργασία μου με τις Εκδόσεις «Συμπαντικές
Διαδρομές». Είναι επαγγελματίες σε αυτό που κάνουν, τόσο ως προς τα τυπικά,
τεχνικά θέματα, όσο και ως προς τον σεβασμό στον συγγραφέα, την άμεση
επικοινωνία, αλλά και την διαδικασία της προώθησης ενός βιβλίου, κάτι που ένας καλός
εκδοτικός οίκος θα πρέπει διαρκώς να φροντίζει.
Έχετε σκεφτεί το ενδεχόμενο να
μεταφραστεί το βιβλίο σας σε κάποια άλλη γλώσσα, την αγγλική ίσως; Θα σας
ενδιέφερε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Ποίησή μου έχει ήδη μεταφραστεί και συμπεριληφθεί σε διεθνείς ποιητικές
ανθολογίες. Όλοι οι δημιουργοί έχουν, πιστεύω, την εύλογη φιλοδοξία να
διαβαστεί η δουλειά τους και στο εξωτερικό, εκτός όμως από το πάθος που
χαρακτηρίζει την εμπλοκή με τη δημιουργία, χρειάζονται επίσης και μετρήσιμοι
στόχοι.
Πού μπορεί κάποιος να βρει το βιβλίο σας;
Τα «Κυρτά Κάτοπτρα» μπορεί κανείς να τα προμηθευτεί από το επίσημο site των
Εκδόσεων «Συμπαντικές Διαδρομές», από ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία, ή από
επιλεγμένα βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Μια ευχή σας για το μέλλον;
Περισσότερη συλλογική προσπάθεια και προοπτική. Για να τροφοδοτήσουμε ένα
καλύτερο αύριο, είναι σημαντικό να αξιοποιηθούν μαθήματα από το παρελθόν. Η
ιστορία έχει γραφτεί άνισα και μοιραστεί ανομοιόμορφα, αλλά ακόμα κι αν δεν
φτάσουμε ποτέ σε μια μοναδική «αλήθεια» στην αφήγηση της ιστορίας μας, στόχος
μας ας είναι να κάνουμε τη σκηνή μεγαλύτερη, να κατανοήσουμε μια πιο πολύπλευρη
προοπτική.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα
ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Ο Γιανγκ κάθισε στο τραπέζι αργά και προσεκτικά. «Δεν είμαι σίγουρος ότι αξίζει τον κόπο, Ντόροθι. Αυτή η φήμη είχε κυκλοφορήσει από την αρχή της γνωριμίας μας και ακόμη και τώρα αρνείται πεισματικά να πεθάνει». Άπλωσε τα χέρια του σε μια χειρονομία απελπισίας. «Στην αρχή με ενοχλούσε, το παραδέχομαι κύριε Χάντερ. Υποθέτω πως είχε πληγεί ο ανδρικός μου εγωισμός από το γεγονός ότι οι άνθρωποι νόμιζαν πως ήμουν τόσο γέρος και εξαθλιωμένος, ώστε δεν θα μπορούσα ποτέ να προσελκύσω μια όμορφη γυναίκα, αν δεν την είχα προηγουμένως προγραμματίσει ώστε να της αρέσω. Τώρα όμως έχω καταλήξει να το εκλαμβάνω ως μια φιλοφρόνηση που αφορά και τους δυο μας: τη Ντόροθι, επειδή οι άνθρωποι αδυνατούν να πιστέψουν πως οποιαδήποτε φυσιολογική γυναίκα θα μπορούσε να είναι τόσο όμορφη, και εμένα, επειδή ο κόσμος πραγματικά νομίζει ότι θα μπορούσα, πιθανώς, να σχεδιάσω ένα τέτοιο υπέροχο δείγμα».
Από το διήγημα «Σύζυγος-Τρόπαιο»
Κυρία Δραγούνη, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι
κάθε επιτυχία στο συγγραφικό σας έργο.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω κι εγώ με τη σειρά μου γι’ αυτή την τόσο
ενδιαφέρουσα συζήτηση που μου έδωσε την ευκαιρία να εκφράσω και να μοιραστώ
σκέψεις και συναισθήματα. Καλή δημιουργική συνέχεια και σε εσάς!
Η Βασιλική Δραγούνη γεννήθηκε στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει Αγγλική Φιλολογία στο
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευρωπαϊκή Συγκριτική Λογοτεχνία στο
Πανεπιστήμιο της Γάνδης και έχει μεταπτυχιακό στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές
Σπουδές από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Εργάζεται στον αεροπορικό χώρο.
Ποιήματα και διηγήματά της
έχουν βραβευθεί σε Πανελλήνιους και Διεθνείς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, έχουν
εκδοθεί σε Ανθολογίες, ποιητικές συλλογές και λογοτεχνικά περιοδικά και
δημοσιεύονται σε λογοτεχνικά ιστολόγια και ψηφιακές εκδόσεις του διαδικτύου.
Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές: "Πτήση στο Φως" (2017),
"Σελήνη στον Σκορπιό" (2018), "Τοπία του Είναι" (2019),
"Από Ένστικτο" (2020), "Όλα όσα νόμιζες" (2021) και μία
συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο "Το κόκκινο φοριέται στην καρδιά"
(2020), από τις Εκδόσεις Πνοές Λόγου και Τέχνης. Είναι διαχειρίστρια του
λογοτεχνικού ιστολογίου artifactspirit.blogspot.com
στο Bookblog Dominica Amat:
dominicamat.blogspot.com/2022/02/blog-post_56.html
Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΡΑΓΟΥΝΗ
Γράφει η Κυριακή
Γανίτη(Dominica Amat)
Σημερινή μου καλεσμένη στην
στήλη των συνεντεύξεων η συγγραφέας Βασιλική Δραγούνη. Την ευχαριστώ πολύ για
τον χρόνο και τις απαντήσεις της. Από τις εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές
κυκλοφορεί το νέο της βιβλίο με τίτλο "Κυρτά Κάτοπτρα''. Της εύχομαι να
είναι καλοτάξιδο. Για όσους/ες επιθυμούν να το διαβάσουν, μπορούν να το
προμηθευτούν είτε από το επίσημο site του εκδοτικού, είτε από κάποιο βιβλιοπωλείο.
Για να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...
ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Κυκλοφόρησε
πρόσφατα από τις εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές το νέο σας μυθιστόρημα
φαντασίας με τίτλο "Κυρτά Κάτοπτρα''. Να είναι
καλοτάξιδο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι’ αυτό;
Β.Δ. Σας ευχαριστώ πολύ, όπως και τις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές για την στήριξη του έργου μου. Τα «Κυρτά Κάτοπτρα» είναι μια συλλογή διηγημάτων που δίνουν έμφαση όχι μόνο στο πώς το περιβάλλον επιδρά στον ψυχισμό του ατόμου, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο το ίδιο το άτομο επιδρά στο περιβάλλον του. Τοποθετημένοι σε σύγχρονο σκηνικό, απειλητικοί άγνωστοι, ελκυστικές γυναίκες, σκοτεινά όντα, προβληματικές προσωπικότητες, μα και καθημερινά πρόσωπα με ψυχολογικά αδιέξοδα και υπαρξιακά ερωτήματα, με κρυφές επιθυμίες και απωθημένα, κινούνται μέσα σε έναν φαύλο κύκλο, ψυχολογικό και αναπόδραστο. Τρέφονται από το σκοτάδι του μυαλού και ανά πάσα στιγμή επινοούν ή φονεύουν οι ίδιοι το περιβάλλον τους, καθώς προσπαθούν απεγνωσμένα και με εσωτερική μανία να καθρεφτιστούν στο απέναντι πρόσωπό τους.
ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Πώς εμπνευστήκατε την ιστορία του νέου σας βιβλίου;
ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Γιατί επιλέξατε να
γράψετε μία συλλογή διηγημάτων κι όχι ένα βιβλίο με μία ενιαία ιστορία; Μήπως, τελικά,
οι ιστορίες των διηγημάτων ενώνονται με έναν ιδιαίτερο δεσμό;
Β.Δ. Δεν
έχει να κάνει με το είδος, αλλά με την λακωνικότητα. Θεωρώ ότι μπορώ να πω όλα
όσα θέλω καταλαμβάνοντας πολύ λιγότερο χώρο. Όλα τα διηγήματα του βιβλίου έχουν
έναν κοινό άξονα: τον κατακερματισμό της σύγχρονης εμπειρίας. Αφενός
διαπραγματεύονται την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη, αφετέρου μπορεί να αποτελούν
μια συνεχή αλληλο-διαβεβαίωση ύπαρξης ανάμεσα στον συγγραφέα και τον αναγνώστη.
Το κάθε διήγημα ξεχωριστά, μπορεί να αποτελέσει μια πραγματοποιημένη υπαρξιακή
αναζήτηση, μια παράξενη μορφή πίστης σε κάποια ανώτερη δύναμη, που δύναται να
λειτουργεί ως οδηγός επιβίωσης.
ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Μέσα στο βιβλίο σας
περιγράφετε όχι ένα,αλλά αρκετά εφιαλτικά σενάρια που κάλλιστα,-αν δεν
προσέξουμε-,θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα. Τί θα πρέπει να κάνουμε
εμείς ως πολίτες για να προλάβουμε μία τέτοια εξέλιξη;
Β.Δ. Όλα
αυτά τα εφιαλτικά σενάρια καταδεικνύουν την οριακή γραμμή μπροστά στην οποία
βρίσκεται η σύγχρονη πολιτισμένη ανθρωπότητα και η πραγματικότητα η οποία
φαίνεται να συνθέτουν, ακόμα και μέσω της εμπροσθοφυλακής της επιστημονικής
έρευνας, μπορεί να σημάνει μία χωρίς επιστροφή για την ανθρωπότητα εξέλιξη. Η
ίδια η εξέλιξη, όμως, φροντίζει έτσι ώστε στο κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου
μας να μην είναι μόνο αγκυροβολημένο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, αλλά
επίσης το ενδιαφέρον και ο σεβασμός για τους άλλους.
Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε
είναι να μιλήσουμε με τους όρους της εκάστοτε κοινωνίας για πράγματα που είναι
κοινά στην αναπάντεχη πολυπλοκότητα που ονομάζουμε ανθρώπινη κατάσταση, να
συνειδητοποιήσουμε τις ιδιαιτερότητες του κάθε όρου, τις αλλαγές στην ιεράρχηση
τους, τις δυναμικές υπεροχής ή υποχώρησης του καθενός, μεταφράζοντάς τα σε
αλτρουιστικές, υπέρ της κοινωνίας συμπεριφορές στον πραγματικό κόσμο.
ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Ποιο το μερίδιο
ευθύνης εμάς των πολιτών σε όλη αυτήν την κατάσταση που επικρατεί γύρω μας;
Β.Δ. Είμαστε
πιασμένοι μέσα στα γρανάζια μιας εποχής εξαιρετικά ασαφούς και περίπλοκης, μιας
κυνικής εποχής, ωστόσο, όχι περισσότερο κυνικής από άλλες. Το ζήτημα της
ατομικής ευθύνης βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής μας την τελευταία διετία
και ανακύπτει, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, κάθε φορά που ο πολίτης καλείται
να αναθεωρήσει όχι μόνο τον μέχρι τώρα τρόπο ζωής του, αλλά και τον τρόπο που
αντιμετωπίζει την ύπαρξή του μέσα στο κοινωνικό σύνολο.
Η ουσία του ανθρώπου, ωστόσο,
ανάγεται στο σύνολο των κοινωνικών του σχέσεων. Η ύπαρξη μιας αρμονικής σχέσης
ατόμου και κοινωνίας - μια βασική θέση της Αριστοτελικής ηθικής -
συμπεριλαμβάνει έννοιες όπως αυτές της κοινωνικής δικαιοσύνης, του κοινωνικού
σχεδιασμού, της κοινωνικής πρόνοιας, της κοινωνικής αλληλεγγύης, του κοινωνικού
καλού. Όταν η ατομικότητα προσδιορίζεται από αυτήν την κοινωνικότητα, τότε μόνο
η ουσία της ατομικής ευθύνης αποκτά νόημα και σημασία.
ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Ποιο το νόημα που
θα θέλατε να περάσετε μέσα από το βιβλίο σας προς το αναγνωστικό κοινό;
Β.Δ. Η
επιστημονική φαντασία, ίσως περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σύγχρονο είδος λογοτεχνίας,
γράφεται συχνά με έναν κοινωνικό σκοπό ή έναν στόχο. Αυτός ο σκοπός είναι
σπάνια να προβλέψουμε ρητά το μέλλον -η επιστημονική φαντασία άλλωστε μερικές
φορές καθοδηγεί την τεχνολογική ανάπτυξη, αντί να την προβλέπει. Αντίθετα, η
επιστημονική φαντασία έχει γραφτεί για να προειδοποιήσει ή για να εξυμνήσει την
ανθρώπινη εφευρετικότητα ή για να εξερευνήσει τις προεκτάσεις ενός ριζικά
διαφορετικού συστήματος.
Και ο κόσμος είναι ένα μεγάλο
και ποικιλόμορφο μέρος - η ιδέα ότι μπορεί να υπάρχει μόνο ένα πανταχού παρόν
«μέλλον» για όλους είναι αστεία. Αλλά σίγουρα θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την
επιστημονική φαντασία ως μέσο για να φανταστούμε τι είδους μέλλοντα είναι
δυνατά, και ποια είναι επιθυμητά, και το καθένα να ενεργεί με τον δικό του
τρόπο για να βοηθήσει να εισαγάγουμε το καλύτερο μέλλον στην πραγματικότητα.
ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Είχατε κάποιο πλάνο
πάνω στο οποίο βασιστήκατε για να γράψετε τις ιστορίες του βιβλίου, ή, απλώς
αφεθήκατε σε αυτές;
Β.Δ. Οι
ιστορίες αυτές δεν γράφτηκαν κατά την ίδια χρονική περίοδο ούτε η μία ως
συνέχεια της άλλης. Πρόκειται για μία συλλογή διαφορετικών ιστοριών που
κινούνται σε διαφορετικές διαβαθμίσεις της πραγματικότητας, μέσα σε
επιμερισμένους τόπους και μέσα σε χωροχρονικά πλαίσια που συνεχώς
μεταβάλλονται.
EΡΩΤΗΣΗ 8: Σαν αναγνώστρια, τί
είδους βιβλία προτιμάτε να διαβάζετε;
Β.Δ. Τα
βιβλία σημαίνουν διαφορετικά πράγματα για τους ανθρώπους ή διαφορετικά πράγματα
για το ίδιο άτομο – αναλόγως σε ποια φάση της ζωής του βρίσκεται. Όσον αφορά
τις προσωπικές μου αναγνωστικές προτιμήσεις, παίρνω ευχαρίστηση όχι μόνο από τα
ίδια τα βιβλία αλλά και από τον αναπάντεχο τρόπο με τον οποίο τα συναντώ.
Συνήθως διαβάζω ποίηση, δοκίμια, σκοτεινά και ανελέητα μυθιστορήματα ή βιβλία
φαντασίας που υποδεικνύουν μονοπάτια προς το υπερβατικό, αυτήν την
απροσδιόριστη κατάσταση όπου η απόσταση ανάμεσα στον εαυτό και το
σύμπαν συρρικνώνεται.
ΕΡΩΤΗΣΗ 9: Πώς ονειρεύεστε το
συγγραφικό σας μέλλον σε δέκα χρόνια από τώρα;
Β.Δ. Δεν
ονειρεύομαι κάτι ιδιαίτερο. Γράφω συνέχεια, αισθάνομαι ότι είμαι σε μια
παραγωγική φάση. Σε πρώτη φάση, γράφω πρώτα για μένα, εστιάζοντας στο νόημα
αυτού που κάνω, εξερευνώντας την «εσωτερική όψη» των πραγμάτων. Το τι θα βγει
προς τα έξω όμως θέλει πολλή δουλειά και υπομονή. Μπορώ να περιμένω… Πρέπει να
ωριμάσουν οι συνθήκες για να βγει στο φως ένα ολοκληρωμένο έργο.
ΕΡΩΤΗΣΗ 10: Τέλος, ποιο ήταν
εκείνο το βιβλίο που διαβάσατε πρόσφατα και σας ικανοποίησε στον μέγιστο βαθμό;
Β.Δ. Αυτόν
τον καιρό διαβάζω τον συλλογικό τόμο κειμένων «Ακραία Ομορφιά: Αισθητική,
Πολιτική, Θάνατος» («Extreme Beauty: Aesthetics, Politics, Death», London:
Continuum, 2003). Το «Extreme Beauty» εξερευνά την τέχνη, τη λογοτεχνία, την
πολιτική και τη φιλοσοφία για να φωτίσει το πώς έχει αλλάξει η έννοια και η
εμπειρία της ομορφιάς. Τα δοκίμια κυμαίνονται από τον Χέγκελ και τον
Μοντερνισμό μέχρι τον Μαρσέλ Ντυσάν και την Πρωτοπορία, τη μεταμοντέρνα
ποιητική, την πλήξη και τον Προυστ, τον ρομαντισμό της Άρεντ και του
Χάιντεγκερ, μέχρι τον Ντεριντά και το αμφιλεγόμενο δώρο του θανάτου..
Σας
ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας καί τις απαντήσεις σας.
Με
εκτίμηση, Κυριακή Γανίτη από το blog Dominica Amat
Β.Δ. Κι
εγώ σας ευχαριστώ για τις επικεντρωμένες κι ενδιαφέρουσες ερωτήσεις της
συνέντευξης, καθώς και για τη βιβλιοκριτική στο εξαιρετικό σας blog.
Διαβάστε εδώ την κριτική της Κυριακής
Γανίτη(Dominica Amat) για το βιβλίο:
https://dominicamat.blogspot.com/2022/02/blog-post_92.html
ΚΥΡΤΑ ΚΑΤΟΠΤΡΑ
REVIEW
Γράφει η Κυριακή Γανίτη, Admin-Owner of Bookblog Dominica Amat
Review: https://dominicamat.blogspot.com/2022/02/blog-post_92.html
ΚΑΡΛΟ ΚΑΙ ΣΙΛΒΑΝΑ
Από το ανθολόγιο "Ἔρως λυσιμελής" με τα διακεκριμένα κείμενα τριάντα δημιουργών, όπως συμμετείχαν στον 1ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό του ιστολογίου τέχνης και πολιτισμού koukidaki.gr
Κάθε φθινόπωρο αναχωρούν απ’ το
διαμέρισμα στο Τίβολι
για το εξοχικό τους στην Τοσκάνη
όπου οι αμπελώνες απλώνονται ως τη
θάλασσα.
Το πρωινό τους είναι κόκκινα και μοβ σταφύλια,
φοκάτσια με μέλι και ρικότα
και αχνιστός καφές σε πορσελάνινα
σερβίτσια.
Μεταφέρουν καβαλέτα, παλέτες και αρ
ντεκό ακρυλικά
πάνω σε μια άμαξα με άλογα
στα στενά της Φλωρεντίας και της
Σιένας.
Ο Κάρλο και η Σιλβάνα δημιουργούν ένα
έργο τέχνης.
Θα χρειαστούν κάθε φθινόπωρο
για το υπόλοιπο της ζωής τους.
Βασιλική Δραγούνη
Ο έρωτας ανέκαθεν αποτελεί
κύριο συστατικό της ανθρώπινης ζωής και έχει απασχολήσει τους λογοτέχνες από
τις απαρχές της καλλιτεχνικής έκφρασης. Συγκεκριμένα στη λογοτεχνία, ο
έρωτας φτάνει στα χρόνια του Όμηρου. Ο φτερωτός θεός πυροδοτεί τον Τρωικό
πόλεμο στην Ιλιάδα, με το παράνομο ειδύλλιο Πάρι και Ελένης και δίνει έμπνευση σε
ποιητές και συγγραφείς της εποχής να δημιουργήσουν
μεγαλειώδη έργα.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορούμε
να δούμε όχι μόνο απλούς θνητούς, αλλά ακόμη και θεούς χτυπημένους από τα θανάσιμα
βέλη του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ιστορία του
ίδιου του θεού Έρωτα και μιας απλής θνητής, της Ψυχής, ένα μυθολογικό ζευγάρι που
βασανίστηκε πολύ μέχρι να μπορέσει να χαρεί την αγάπη του ανεμπόδιστα.
Στη δυτική λογοτεχνία ο έρωτας
εμφανίζεται κατεξοχήν ως καταστρεπτικό πάθος το οποίο φθείρει την ψυχή όπως η
αρρώστια φθείρει το σώμα, γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται ως αυθεντικά ρομαντικό
συναίσθημα, δεδομένου ότι αναδύεται από τον ανερμήνευτο εσωτερικό κόσμο. Κι
αφού πρόκειται για πάθος, αναπόφευκτα οι ερωτευμένοι υποφέρουν. Στα κλασικά
παραδείγματα βρίσκουν ακόμη και σήμερα τα πρότυπα προς μίμηση -ή προς αποφυγήν-
και οι σημερινοί ερωτευμένοι.
Η ιστορία του Ρωμαίου και της
Ιουλιέτας, μολονότι δεν ανήκει στα κορυφαία έργα του Σαίξπηρ, είναι η πιο
διάσημη σε όλον τον κόσμο. Ίσως γιατί εδώ ο υπέρτατος έρωτας ξεπερνά τα πάντα.
Δεν λειτουργεί ως αφορμή όπως στον «Οθέλλο», όπου τα κύρια θέματα είναι η
ραδιουργία και η ζήλια. Ούτε όπως στο «Αντώνιος και Κλεοπάτρα», όπου
συναντώνται και συγκρούονται δύο διαφορετικοί κόσμοι: το αρχαίο βασίλειο της
Αιγύπτου με την αυτοκρατορία της Ρώμης. Στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», ο Σαίξπηρ
κατάφερε να βρει τον τρόπο με τον οποίο η σεξουαλικότητα γίνεται ερωτισμός όταν
τη διαπερνά η σκιά του θανάτου. Και ίσως σε αυτό να οφείλεται το ότι η ιστορία
δεν έχασε μέσα στους αιώνες τη γοητεία και την έντασή της.
Στην παγκόσμια λογοτεχνία του
19ου και 20ου αιώνα, ο έρωτας που μπορεί να καταλήξει καταστροφικός ή και αυτοκαταστροφικός
προβάλλεται με τρόπο γλαφυρό μέσα από διαχρονικά μυθιστορήματα που έχουν γίνει ταινίες
ή θεατρικά έργα και προσφέρουν ευρύ πεδίο ανάλυσης.
Το μυθιστόρημα της Έμιλι
Μπροντέ «Ανεμοδαρμένα ύψη» είναι ένα από τα κλασικότερα της αγγλικής λογοτεχνίας. Είναι η πολύπλοκη, παθιασμένη ιστορία ενός θυελλώδους και σχεδόν βίαιου
έρωτα ανάμεσα στην Κάθριν και τον Χίθκλιφ. Η ιστορία των δύο πρωταγωνιστών
αποτελεί ένα πολύ διάσημο παράδειγμα καταραμένου έρωτα, που διαρκεί από τα
παιδικά τους χρόνια μέχρι και μετά τον θάνατο της Κάθριν.
Η Έμμα Μποβαρύ, στο εξαίσιο
μυθιστόρημα «Μαντάμ Μποβαρύ» του Φλωμπέρ, οδηγείται στη μοιχεία γιατί λείπουν
από τη ζωή της το πάθος και η ένταση. Αυτό θα το πληρώσει με τη ζωή της. Είναι
μια ρομαντική ηρωίδα στην εποχή του ρεαλισμού και αυτό την καθιστά μοναδική και
ανεπανάληπτη.
Όπως η Έμμα Μποβαρύ πληρώνει το
ανώφελο πάθος, έτσι και η Άννα Καρένινα αργότερα πληρώνει το δικό της τίμημα. Από
τα αγαπημένα βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας του 19ου αιώνα, η «Άννα
Καρένινα» του Λέοντα Τολστόι, αφηγείται με φόντο την αυτοκρατορική Ρωσία τον
παράφορο έρωτα της Άννα με έναν αξιωματικό, τον κόμη Βρόνσκι. Η Άννα
αποφασίζει να αψηφήσει τις συμβάσεις της κοινωνίας εγκαταλείποντας την
οικογένειά της, αλλά τα αδιέξοδα στη νέα σχέση της την οδηγούν στο τραγικό
τέλος της.
Ο μεγάλος έρωτας φαντάζει πολύ
μεγαλύτερος όταν αποκτά το νόημα της θυσίας. Αν μια γυναίκα ερωτευθεί βαθιά
ερωτεύεται για πάντα, όπως η Ευγενία Γκραντέ στο ομώνυμο μυθιστόρημα του
Μπαλζάκ. Όταν ο αγαπημένος της, έπειτα από πολύχρονη απουσία, επιστρέφει και
της ανακοινώνει ότι θα παντρευτεί άλλη, εκείνη δεν θα προσπαθήσει ούτε να τον
εκδικηθεί ούτε να τον φέρει ξανά κοντά της. Θα παντρευτεί κι εκείνη άλλον, υπό
τον όρο που θέτει στον σύζυγό της ότι ο γάμος τους θα είναι λευκός, επειδή «έχει
στην καρδιά της ένα αίσθημα που δεν μπορεί να το ξεριζώσει».
Σε μια αγρίως ταξική κοινωνία,
όπως η αγγλική στις αρχές του 20ου αιώνα, η πρόκληση γίνεται πιο έντονη όταν το
αίσθημα και το πάθος μεταβάλλονται σε πολιορκητικό κριό για να παραβιαστεί η
πόρτα της ταξικής φυλακής όπου βρίσκεται κλεισμένη η ηρωίδα. Τέτοια ηρωίδα
είναι η Κόνι στον «Εραστή της λαίδης Τσάτερλι» του Ντέιβιντ Χ. Λόρενς. Ο
έρωτας, δηλαδή η αληθινή ζωή, βρίσκεται πάνω από την κοινωνική σύμβαση και την
υποκριτική κοινωνία.
Στην περίπτωση του «Όσα
παίρνει ο άνεμος» ο έρωτας αποδεικνύεται
δύσκολη υπόθεση, καθώς οι ήρωες της Μάργκαρετ Μίτσελ προσπαθούν, ανεπιτυχώς και
με καταστροφικά αποτελέσματα, να ξεπεράσουν δύο εμπόδια για να είναι μαζί: τα
δεινά που προκαλεί ο αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος αλλά, κυρίως, τους εαυτούς
τους.
Η λογοτεχνία του σήμερα οφείλει
πάρα πολλά στους συγγραφείς που έφεραν το ερωτικό μυθιστόρημα στο προσκήνιο
προσφέροντας στον αναγνώστη διέξοδο σε αγωνίες του και παράλληλα ψυχαγωγία με
την αρχέγονη σημασία του όρου. Γιατί η ερωτική λογοτεχνία του τότε, εκτός από
την ίδια την περιπέτεια και την περιγραφή της ήταν πλούσια σε φιλοσοφικές
αναζητήσεις, σε αναφορές στο αστικό περιβάλλον και επικοινωνούσε με όμορες
τέχνες, όπως η ζωγραφική. Τέλος, διαμόρφωσε ένα στοχαστικό πλέγμα τόσο για το περιεχόμενο
αυτό καθαυτό όσο και για τα δεδομένα της εποχής στην οποία γράφτηκαν.
Βασιλική
Δραγούνη
Sculpture: Psyche Revived by Cupid's Kiss, by
Italian artist Antonio Canova, First version 1787–1793, Louvre Museum,
Paris
THE SYMPHONY OF LOVE:
A tribute on Valentine's Day Eve
