ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΙΑΜΒΟΣ, ΤΕΥΧΟΣ 43-44
1.
Έχετε ήδη εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Πνοές λόγου &
τέχνης, «Πτήση στο φως» και «Σελήνη στον Σκορπιό». Ποια τα κοινά σημεία και οι
διαφορές τους, ως προς τη θεματογραφία και το ποιητικό τους ύφος;
Η πρώτη μου ποιητική συλλογή «Πτήση
στο Φως», είναι μια διερευνητική πρώτη έξοδος προς στο Φως, μέσα από μια
εσωτερική διαδρομή με κύρια στοιχεία την τάση για φυγή, τη μοναχική
περιπλάνηση και την άγρυπνη αναζήτηση, ενώ η πιο πρόσφατη ποιητική μου συλλογή
«Σελήνη στον Σκορπιό» διαπραγματεύεται μύχιες πτυχές κεντρικών θεμάτων που
ταλανίζουν τον άνθρωπο όπως ο έρωτας, η μοναξιά, η ύπαρξη, ο χρόνος και ο
θάνατος.
Όσον αφορά στις διαφορές ως προς τη
θεματογραφία τους, η πρώτη καταγράφει ερωτηματικά της καταγεγραμμένης μνήμης,
συλλογικής ή ατομικής, ενώ η δεύτερη κινείται σε λόγο παροντικό, θέτοντας
εσωτερικές αγωνίες και υπαρξιακές αναζητήσεις στο κέντρο ενός «σκοτεινού»
ποιητικού κάδρου.
Και οι δύο συλλογές, η πρώτη
αντιπαραθέτοντας το συναίσθημα στη λογική και η δεύτερη αντιπαραθέτοντας τη
λογική στο συναίσθημα, συνομιλούν με διαψεύσεις και ματαιώσεις, με υπαρξιακές
αγωνίες αλλά και με την πολυπόθητη λύτρωση, με αναφορά για την απόδοσή τους
στην υπαινικτική λειτουργία των αλληγορικών σχημάτων και των συμβόλων, τα οποία
ακόμη και μέσα από μια περιγραφή πιστών απεικονίσεων έχουν τη δύναμη να δώσουν
την ψευδαίσθηση μιας προοπτικής σε έναν οποιονδήποτε οπτικό χώρο.
2.
Ποια είναι η έννοια της ιδανικής έκφρασης τόσο στη δική σας ποίηση, όσο και γενικότερα;
Εκείνη που δίνει τη δυνατότητα της
υπερβατικής προσέγγισης της πραγματικότητας, αναπτύσσοντας συλλογισμούς τους
οποίους η πραγματικότητα δεν θα επέτρεπε ποτέ. Έννοιες ή καταστάσεις που
μοιάζουν ή είναι αντίθετες μεταξύ τους συνυπάρχουν αρκετά συχνά και μέσα στη
δική μου ποίηση. Οι εκφραστικοί τρόποι που συμβάλλουν σ' αυτό είναι η
αλληγορία, η αντίφαση, το σχήμα κύκλου, αλλά και ο ίδιος ο αφηγηματικός
χαρακτήρας του ποιήματος.
3.
H δημιουργία ενός ποιήματος απαιτεί χρόνο,
γνώσεις, διεργασία βιωμάτων, σκέψεων και συναισθημάτων, δεινότητα στην τεχνική
και στο λόγο ή αρκεί μόνο η έμπνευση της στιγμής;
Η ποίηση είναι μια εξαιρετικά
απαιτητική τέχνη και για τους αναγνώστες που κάποιες φορές καταβάλλουν
ιδιαίτερη προσπάθεια για να κατανοήσουν το βαθύτερο νόημα του ποιήματος, αλλά
κυρίως για τους ίδιους τους ποιητές, καθώς είναι μια τέχνη που δεν κατακτάται
εύκολα λόγω της συνεχούς και κοπιώδους προσπάθειας για τη σύνθεση έστω και
λίγων στίχων. Επί της ουσίας, δεν υπάρχει μια απλή μεθοδολογία, ένας συγκεκριμένος
τρόπος με τον οποίον να μπορεί κάποιος να γράψει ποίηση. Η τέχνη αυτή προκύπτει
ως μαγική συγκυρία.
4.
Εσείς μετά τη συγγραφή ενός ποιήματος το επεξεργάζεστε και πόσο χρονικό
διάστημα πρέπει να περάσει για να νιώσετε ότι είναι έτοιμο προς έκδοση;
Μετά τη συγγραφή ενός ποιήματος, αυτό
που με ενδιαφέρει είναι να διατηρήσω την προσοχή του αναγνώστη στον οριζόμενο
χώρο, στις ενέργειες του ποιητικού υποκειμένου καθώς και στις έννοιες που
κατευθύνουν τις ενέργειες αυτές, επομένως η οποιαδήποτε επεξεργασία αφορά στην
επιλογή εκείνων των μερών του λόγου τα οποία θα είναι σε θέση να ενισχύσουν το
μεταδιδόμενο μήνυμα και να καταστήσουν σαφέστερο το ποίημα.
5.
Υπάρχουν αποστάσεις ανάμεσα στη σκέψη και στο συναίσθημα ή είναι τόσο κοντά που
αναπόφευκτα συγκλίνουν μεταξύ τους;
Η ιδιαίτερη φύση της ποιητικής τέχνης
οφείλεται στην ικανότητά της να εκφράζει ακόμη και τις πιο λεπτές αποχρώσεις
των ανθρώπινων συναισθημάτων, ενώ παράλληλα μπορεί να λειτουργεί ως εργαλείο
προβληματισμού και πνευματικής όξυνσης. Ταυτόχρονα όμως απαιτεί και από τον
αναγνώστη μια αυξημένη ευαισθησία κι ένα ουσιαστικό ενδιαφέρον για να μπορέσει
πραγματικά να εκτιμήσει τα όσα έχει να του προσφέρει, επομένως σκέψη και
συναίσθημα συγκλίνουν αναπόφευκτα.
6.
Τι σας μαγεύει περισσότερο στον ποιητικό λόγο;
Το ότι είναι το ιδανικό που μένει
σταθερά ανέκφραστο, μα πάντοτε επιδιωκόμενο. Το ότι είναι λίγοι εκείνοι που
πραγματικά βλέπουν μέσα από την πόρτα της ποίησης, καθώς απαιτείται πολύς
χρόνος και πολλή προσπάθεια για να εξοικειωθεί κανείς με τις ιδιαίτερες
εκφράσεις της και να εκτιμήσει πλήρως την αξία της. Και το ότι πως είναι ακόμη
λιγότεροι εκείνοι που θα επιλέξουν να την υπηρετήσουν, καθώς δύσκολα προσφέρει
την αίσθηση της επιτυχίας και της δικαίωσης, μιας και ο δρόμος που οδηγεί στην
αλήθεια της είναι απαιτητικός και απρόσιτος.
7.
Ποιες τάσεις στη σύγχρονη ποίηση και ποιητές σας έχουν επηρεάσει;
Ο υπερρεαλισμός, που ως πρωτοποριακό
κίνημα αποτέλεσε μια σημαντική προσπάθεια απελευθέρωσης του ποιητή, έκφρασης
των ασυνείδητων σκέψεων κι επιθυμιών του και συνολικής ανανέωσης των
εκφραστικών τρόπων, ώστε η ποιητική δημιουργία να μπορεί απρόσκοπτα να αποδώσει
τις πλέον ενδόμυχες παραστάσεις.
Μπορώ να πω πως έχω δεχτεί επιρροές
από τους εκπροσώπους του ελληνικού υπερρεαλισμού Ανδρέα Εμπειρίκο, Νίκο
Εγγονόπουλο, Μίλτο Σαχτούρη και Οδυσσέα Ελύτη, ο οποίος διαμόρφωσε την ποιητική
του φυσιογνωμία με άξονα τον υπερρεαλισμό.
Ο υπερρεαλισμός γίνεται αντιληπτός
μέσα από τον ποιητικό τους λόγο που υπερβαίνει τα όρια της πραγματικότητας, τη
στιχουργική μορφή που διακρίνεται από τον ελεύθερο στίχο, την απουσία σχεδόν
των σημείων στίξης, την τραγικότητα, εν τέλει, που μεταδίδεται σε ότι αφορά την
πορεία που ακολουθεί η ζωή των ανθρώπων.
8.
Οι λέξεις έχουν βαρύνουσα σημασία ή η ιδέα ενός ποιήματος και η αποτύπωσή της ή
είναι απαραίτητος ο συνδυασμός τους;
Πέρα από τη δημιουργία λυρικών εικόνων
ή την απόλαυση του λεκτικού πλούτου και των ηχητικά καλαίσθητων συνδυασμών,
πρωταρχικός σκοπός του ποιήματος είναι η απόδοση ενός μηνύματος που ο ποιητής
θεωρεί σημαντικό για τον αναγνώστη. Είτε το ποίημα κινείται στα όρια του
καθημερινού λόγου είτε προχωρά πέρα από το προφανές και το εύλογο, η νοηματική
σαφήνεια των στίχων του είναι αυτό που θα επιτρέψει τελικά στον αναγνώστη να
εισχωρήσει στο αφηγηματικό ξεδίπλωμα και να εμπλακεί στην αναζήτηση του ποιητή,
δημιουργώντας του παράλληλα μια αίσθηση οικειότητας.
Σας
ευχαριστώ πολύ.
Βασιλική Δραγούνη
Περιοδικό Ίαμβος «Έλληνες και ξένοι λογοτέχνες που
έγραψαν για την Αρχαία Ελλάδα», Τεύχος 43-44, φθινόπωρο 2018
